LAUNCH: ANH herdefinieert ethiek voor de therapeutische relatie

Inhoud Secties

• ● Waarom de medische ethiek moet worden herzien 
• ● De 12 stellingen
• ● Discussie

 

"De wereld heeft niet meer slimme artsen nodig, maar meer warme en wijze artsen. Wees de wijsheid zelf - wees zelf de warmte, en wees de dokter die de artsen vergeten zijn te zijn, want het is tijd om de geneeskunde te redden, om de mensheid te redden."-Abhijit Naskar (neurowetenschapper), Tijd om medicijnen te redden (2018)
 

Door Robert Verkerk PhD
Oprichter, Alliantie voor Natuurlijke Gezondheid
Uitvoerend en wetenschappelijk directeur, ANH-Intl en ANH-USA

Weinigen onder ons zullen de afgelopen drie jaar niet een of meer zeer verontrustende travesties van de medische ethiek hebben meegemaakt, gezien of gehoord. Vorige week schreven wij een artikel over enkele van deze kwesties.

Misschien bent u op de hoogte van inbreuken op de autonomie of de privacy van personen? Of het falen van gezondheidsautoriteiten of vaccinatiecentra om het publiek naar behoren geïnformeerde toestemming te geven? Hoewel mandaten over de hele wereld verre van universeel waren, waren velen van ons zich scherp bewust van de manier waarop dwangmatige toestemming voor medische procedures werd verkregen bij gebrek aan relevante informatie die de publieke perceptie van het risico/baten-profiel waarschijnlijk sterk zou hebben veranderd. Degenen die weigerden toestemming te geven, werden vaak gediscrimineerd en verloren zelfs hun broodwinning.

Deze verbijsterende schendingen van de ethiek verplichten ons, net als onze voorouders in de nasleep van de Holocaust, tot een heroverweging van het morele kompas dat wij gebruiken als leidraad bij onze zoektocht naar gezondheid, veerkracht en welzijn. Misschien voelen we ons gedwongen om de ethiek van de gezondheidszorg opnieuw te evalueren, minder voor onszelf en meer voor toekomstige generaties.

Een dergelijke inspiratie voelde de in Kroatië geboren goede vriendin, coördinator van de Global Covid Summit, huisarts uit de VS (Texas), dr. Katarina Lindley. Tijdens Dr Lindley en mijn regelmatige samenwerking over bio-ethische zaken tijdens het hoogtepunt van de covid-19 crisis (2020-22), werd ik dankbaar gevraagd om input te leveren voor haar prachtige, 13-punts Eed van een Medicusdie specifiek van toepassing is op artsen. Alle punten, en meer, van Dr Lindley's Eed van een Medicus zijn opgenomen in ons algemene kader. Ons huidige werk, dat de centrale pijler vormt van Paraschiva's werk met ons als missiefacilitator sinds zij enkele weken geleden bij de ANH-Intl in dienst is getreden, bevat echter veel meer context en verduidelijking rond elk punt, inclusief achtergrondinformatie. Zoals zo vaak het geval is in de bio-ethiek, zit het venijn in de details - en de interpretatie!

>>> Download het volledige rapport van ANH over De Therapeutische Relatie (Pijler 1). Gezondheid en ethiek: Een nieuw kader (2023). Hoofdauteurs: Verkerk R, Florescu P. Alliance for Natural Health International.

>>> Download het volledige rapport van ANH over De Therapeutische Relatie (Pijler 1). Gezondheid en ethiek: Een nieuw kader (2023). Hoofdauteurs: Verkerk R, Florescu P. Alliance for Natural Health International.

Waarom de medische ethiek moet worden herzien

Vandaag heeft de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) het einde van de noodtoestand voor COVID-19 aangekondigd. Helaas betekent dit niet dat we weer kunnen terugkeren naar onze gewoontes van voor 2020. Verre van dat. Veel van de architectuur en het proces die de autonomie van individuen wegnemen en overdragen aan de staat, blijven bestaan. Zie het model waarmee ze werken meer als een trap; elke nieuwe crisis brengt ons steeds dichter bij een Orwelliaanse plaats van controle van de velen, door de weinigen.

Dit zijn niet de enige redenen waarom we het ons niet kunnen veroorloven ethiek met betrekking tot onze gezondheid op een laag pitje te zetten. Er zijn nog minstens twee andere belangrijke redenen.

Een daarvan is de snelle overgang naar een centralisering en globalisering van de politieke macht. In termen van volksgezondheid betekent dit dat de onverantwoordelijke, niet-gekozen, grotendeels met particuliere middelen gefinancierde WHO aan het hoofd van de top zal komen te zitten. De voorgestelde wijzigingen van de Internationale Gezondheidsregeling (2005) waarover momenteel wordt onderhandeld (waarover volgende week meer) zullen daarvoor zorgen. Als er geen verzet komt, zal dit grote gevolgen hebben voor de manier waarop medemensen die aan de machinaties van de staat gebonden blijven, geacht worden hun gezondheid te beheren. Zonder een gezamenlijke inspanning om de huidige trend naar wereldwijde controle van de volksgezondheid om te buigen, zullen kernbeginselen van de burgerlijke vrijheid, zoals het recht op privacy, zelfbeschikking en vrijheid, en het beginsel van autonomie, dat als hoeksteen van de medische ethiek wordt aanvaard, allemaal in de prullenbak verdwijnen?

De tweede reden houdt verband met de omvang van de ongekende, geïnstitutionaliseerde desinformatie en psychologische manipulatie van het publiek, die gepaard ging met de kortzichtige aanpak van een pandemie die vrijwel zeker is veroorzaakt door onderzoek naar de versterking van de werking. Centraal hierbij stond de grootschalige inzet van experimentele synthetische biologie gebaseerde, profylactische medicijnen die van ons lichaam een geneesmiddelenfabriek maken. De mRNA- en adenovirale vector-vaccinplatforms zijn geïntroduceerd in een klimaat waarin regeringen en gezondheidsautoriteiten doelbewust angst en propaganda verspreidden om zich te verzekeren van een volgzaam, onderdanig publiek.

>>> Lees de open brief van Dr Christian Buckland aan Rishi Sunak over hoe de Britse regering haar publiek in de steek heeft gelaten

In een wereld waarin wetenschappelijke dissidenten de kop zijn ingedrukt en sociale-mediabedrijven de handhavers zijn geworden van de toegestane openbare meningsuiting, is de meerderheid zich grotendeels niet bewust van de omvang van de verandering die kwam met de massale introductie van mRNA- en adenonovirale technologieën. Deze technologieën zijn in feite "genormaliseerd" onder ten minste gedeeltelijk georkestreerde, zeer abnormale omstandigheden. Toch zijn ze zo fundamenteel anders dan de medicijnen en vaccins die eraan voorafgingen, dat het helemaal niet ondenkbaar is dat deze op genen gebaseerde technologieën kunnen bijdragen tot een ongewenste evolutionaire tweedeling.

Dit zijn enkele van de verontrustende en unieke omstandigheden die ons ertoe hebben aangezet een nieuw kader voor gezondheid en ethiek op te stellen, dat geschikt is voor het huidige tijdperk. Het kader bestaat uit 8 pijlers, en het verheugt ons dat wij vandaag de eerste pijler kunnen vrijgeven, die betrekking heeft op de uiterst belangrijke relatie tussen een gezondheidswerker en zijn of haar patiënt of cliënt.

Uittreksels uit het verslag

De 12 stellingen

1. Autonomie. Ik respecteer de autonomie van elk individu onder mijn hoede door zijn of haar recht op zelfbeschikking en zijn of haar behoeften en voorkeuren volledig te erkennen. Dit houdt in dat ik de mensen onder mijn hoede begeleid en niet dicteer, terwijl ik hen de vrijheid geef om weloverwogen keuzes te maken zonder ongepaste beïnvloeding.
   
2. Geïnformeerde toestemming. Ik zal de geïnformeerde toestemming van het individu vragen vóór handelingen verrichten of aanbevelen die de gezondheid van een persoon onder mijn hoede kunnen beïnvloeden. Ik zal het individu een holistisch begrip van de betreffende kwesties bijbrengen, evenals een omgeving die bevorderlijk is voor gedeelde besluitvorming. Ik zal relevante, onbevooroordeelde informatie verstrekken over alle beschikbare opties, inclusief de meest waarschijnlijke gevolgen van de verschillende opties, op manieren die duidelijk worden begrepen. Als de patiënt of cliënt niet in staat is zijn of haar toestemming te geven volgens de voorgeschreven richtlijnen voor het beoordelen van de capaciteit, zorg ik ervoor dat de toestemming wordt gegeven door een aangewezen beslisser of persoon die verantwoordelijkheid draagt voor de persoon in kwestie. Alleen in noodgevallen, en wanneer er geen bekwaamheid en geen verantwoordelijke persoon beschikbaar is, ga ik over tot de behandeling die volgens mijn professionele kennis en ervaring in het belang van de persoon is. Daarna, en zo snel als redelijkerwijs mogelijk is, zal ik trachten direct of indirect, afhankelijk van de capaciteit, toestemming te krijgen voor aanvullende handelingen die de gezondheid van de persoon kunnen beïnvloeden.

1. Non-maleficence ('schade vermijden'). Ik zal mijn uiterste best doen om het bio-ethische beginsel van non-maleficence na te leven door ervoor te zorgen dat alle handelingen, beslissingen of aanbevelingen die tijdens mijn zorg worden gedaan, schade aan het individu vermijden, voorkomen of tot een minimum beperken. Dit vereist dat de relevante en beschikbare opties voldoende worden afgewogen en overwogen binnen de context van een therapeutische relatie gebaseerd op vertrouwen en respect, die gedeelde besluitvorming omvat. Ik zal de belangen en het welzijn van de persoon centraal stellen in al mijn handelingen, beslissingen en begeleiding, terwijl ik alle voorzorgsmaatregelen neem die de kans op schade helpen vermijden, voorkomen of minimaliseren.

1. Beneficence ('goed doen'). Ik zal mijn kennis, vaardigheden, ervaring en eigenschappen met toewijding toepassen om de gezondheid, het welzijn en de levenskwaliteit van de mensen die ik verzorg te optimaliseren. Ik zal ook ijverig zijn in het opfrissen en uitbreiden van mijn professionele kennis en vaardigheden met dit doel. Ik zal respectvol, vriendelijk, attent, zorgzaam en medelevend zijn in al mijn contacten met de personen die ik verzorg. Ik beschouw de relatie als een partnerschap. 

1. Eerlijkheid en rechtvaardigheid. Ik zal handelen in overeenstemming met de bio-ethische beginselen van billijkheid en rechtvaardigheid door ervoor te zorgen dat ik gedurende mijn hele professionele leven, en voor zover dat redelijkerwijs mogelijk is, het recht van alle individuen op gezondheid en gezondheidszorg respecteer, terwijl ik anderen als gelijken behandel en ook gelijkwaardig behandel. Bij het toekennen van rechtvaardigheid zal ik terdege rekening houden met de behoeften en capaciteiten van de gemeenschap en de omgeving rond de personen die ik verzorg.

1. Ongeconflicteerd oefenen. Ik stel het belang van mijn cliënt of patiënt centraal bij al mijn handelingen in verband met de therapeutische rol. Ik zal er binnen de grenzen van mijn professionele opleiding, vaardigheden en klinische ervaring naar streven dat elke cliënt of patiënt kwalitatieve en kwantitatieve medische dienstverlening van de hoogste orde ontvangt. Ik zal nooit misbruik maken van een cliënt of patiënt om mijn eigen persoonlijke, financiële of andere belangen, of die van een derde partij, of dat nu een organisatie, bedrijf, instelling, autoriteit of regering is, te bevorderen. 

1. Integriteit en verantwoordelijkheid. Ik zal verantwoordelijk zijn en integer handelen, zowel professioneel als persoonlijk, in elke relatie met mijn cliënten of patiënten, ongeacht de omstandigheden of uitdagingen waarmee ik te maken krijg. Dit houdt in dat ik eerlijk en oprecht ben, terwijl ik mijn best doe om consequent te zijn in mijn praktijk. Ik zal zorgen voor samenhang tussen principe en actie. Verder zal ik vermijden mijn professionele oordeel te compromitteren door vooringenomenheid, belangenconflicten of ongepaste invloed van anderen.

1. Openheid en transparantie. Ik zal transparantie bevorderen door altijd de waarheid te spreken, niet alleen in mijn woorden, maar ook in mijn gedachten en daden. Ik begrijp het belang van het opbouwen en behouden van vertrouwen in de relatie met elk van mijn patiënten of cliënten. Ik zal nagaan of zij specifieke informatie, zoals een diagnose of prognose, al dan niet willen weten en ik zal altijd handelen in overeenstemming met hun wensen, ervan uitgaande dat deze in overeenstemming zijn met deze en andere algemene beginselen van de bio-ethiek. Ik zal altijd eventuele fouten bekendmaken die mijn cliënten of patiënten kunnen of hebben beïnvloed, en ik zal nooit informatie achterhouden of weglaten waarvan ik weet of aanvoel dat de patiënt of cliënt die zou willen weten. Ik zal niet aarzelen advies in te winnen bij of door te verwijzen naar andere zorgverleners wanneer het duidelijk is dat dit in het belang is van de gezondheid of het welzijn van mijn patiënten of cliënten.

1. Privacy en vertrouwelijkheid. Ik zal de privacy van mijn patiënt of cliënt respecteren en geen persoonlijke informatie buiten het kader van het consult bekendmaken, behalve in uitzonderlijke omstandigheden waarin het handhaven van de vertrouwelijkheid de patiënt of cliënt of een ander in groot gevaar zou brengen. Ik zal ervoor zorgen dat de patiënt of cliënt volledige toegang heeft tot en eigenaar is van zijn of haar gezondheidsgerelateerde gegevens, alsmede het recht om te bepalen hoe, wanneer en hoe lang specifieke gezondheidsgegevens worden gedeeld met andere zorgverleners of derden.

1. Non-discriminatie. Ik zal niet discrimineren op basis van leeftijd, geslacht, seksuele geaardheid, afkomst, nationaliteit, genetica, achtergrond, religie, geloof, handicap of vermogen, politieke voorkeur, sociale status of enig ander kenmerk. Evenmin zal ik de fundamentele rechten of burgerlijke vrijheden schenden van degenen die ik verzorg. Ik zal al mijn patiënten en cliënten met mededogen behandelen en hen dezelfde hoge zorgstandaard bieden. Ik respecteer ook de diversiteit en authenticiteit van degenen voor wie ik zorg draag.

1. Respect voor de waardigheid van eenhet leven en natuurlijke systemen. Ik zal de waardigheid en de inherente waarde van de natuur en alle levende wezens respecteren. Dit kan zich uitstrekken tot mijn erkenning van een spirituele dimensie van de mens, mogelijk ook van andere levende wezens. Ik erken de interacties tussen levende wezens, ongeacht hun vorm of grootte, evenals hun rol in het helpen van mijn patiënten of cliënten bij het regenereren of in evenwicht brengen van de vele processen die leiden tot gezondheid, veerkracht en ik zal actief luisteren naar mijn patiënten of cliënten om elk van hun meningen, geloofssystemen, behoeften, wensen en voorkeuren te begrijpen, die ik allemaal zal respecteren door mijn inzet om hun genezing te ondersteunen.
2. Wederkerigheid in menselijke relaties. Ik neem de volledige verantwoordelijkheid op mij voor de verzorging van mijn eigen gezondheid; fysiek, psychisch, emotioneel en spiritueel. Ik zal mij bewust zijn van mijn eigen beperkingen in mijn zelfzorg en, waar en wanneer nodig, zal ik ervoor zorgen dat ik de steun of raad van anderen inroep. Ik erken het beginsel van wederkerigheid in therapeutische relaties, en dat mijn vermogen om mijn patiënten of cliënten bij te staan in het gedrang komt als ik het beheer van mijn eigen gezondheid en welzijn niet tot een prioriteit in mijn leven heb gemaakt.

Discussie

Ethische codes zijn instrumenten die niet statisch mogen zijn. Integendeel, ze moeten flexibel en aanpasbaar zijn en inspelen op de behoeften van een steeds veranderende wereld. Komparic en collega's (2023) stellen dat het gaat om "levende, sociaal-historisch gesitueerde documenten met een mix van normatieve en aspiratieve inhoud". Deze codes bouwen voort op beginselen die door de eeuwen heen consequent relevant zijn gebleken, van de oudste teksten tot het hedendaagse tijdperk. Hoewel de samenleving dynamisch is, blijven morele beginselen die bepalen wat goed of fout is, goed of slecht, eerlijk of oneerlijk, doorgaans consistent omdat zij de essentie weerspiegelen van wat de kern vormt van het mens-zijn.

Sinds de aankondiging van de COVID-19 pandemie begin 2020 zijn er veel inbreuken op algemeen erkende beginselen van de medische ethiek geweest. Dergelijke inbreuken omvatten het vaak niet uitoefenen van geïnformeerde toestemming in afwezigheid van dwang, en het onthouden van vroege behandelingsprotocollen waar patiënten met een ernstige COVID-19 ziekte om hadden gevraagd en waarvan was aangetoond dat ze heilzaam waren met een minimaal risico op bijkomende schade. Deze laatste inbreuk werd nog verergerd door de wijdverspreide druk van gezondheidsautoriteiten die dreigden artsen hun medische licentie te ontnemen als zij afweken van de strikte beperkingen van aanbevelingen die sterk beïnvloed waren door gevestigde belangen.

Deze eerste pijler van het nieuwe kader van ANH schetst 12 principes en stellingen voor zorgverleners, die van toepassing zijn op hun relatie met degenen die zij ondersteunen of voor wie zij zorgen. Deze pijler bouwt voort op de vier beginselen die oorspronkelijk in 1979 door Beauchamp en Childress werden geschetst, namelijk autonomie, weldoenerij, non-maleficentie en rechtvaardigheid.

Maar in het huidige tijdperk, waarin het morele kompas dat lange tijd onze benadering van het beheer van de menselijke gezondheid heeft geleid, terzijde lijkt te zijn geschoven, volstaan deze beginselen niet langer. Dit is vooral het geval als we een vastberaden poging willen doen om de verbinding en het "licht" dat kan ontstaan tussen twee mensen en de wereld om ons heen, de twee duurzaamste en effectiefste helende relaties die we op onze planeet kennen, nieuw leven in te blazen.

We moeten verder gaan dan een eenvoudige gedragscode voor de omgang van artsen met hun patiënten of cliënten. Zoals grote artsen en filosofen uit het verleden benadrukten, moet de medische praktijk ook rekening houden met die deugden en karakterelementen die sinds lang worden geassocieerd met een consequent indrukwekkende genezing - een begrip dat we vandaag de dag misschien wat flauwtjes "beste praktijk" noemen. Dergelijke beoefenaars houden consequent eigenschappen of waarden hoog zoals betrouwbaarheid, zelfdiscipline en "menselijkheid" (Tsai, 1999).

In de huidige code wordt een onderscheid gemaakt tussen een "beginsel" en een "voorstel". Principes zijn hier gegeneraliseerd en trachten het beoogde doel te schetsen. Het "voorstel" vertaalt dit beginsel in een gelofte of verbintenis, die kan worden overeengekomen door gezondheidswerkers die zich bij de code aansluiten. Het voorstel beoogt ook een interpretatie van het beginsel die de dubbelzinnigheid vermindert en praktisch uitvoerbaar is. Overeenkomsten kunnen informeel zijn, of ze kunnen worden geformaliseerd door klinieken, andere gezondheidsstelsels of beroepsverenigingen.

Medische ethiek heeft haar wortels in oude tradities die hun ethische waarden vastlegden in het geschreven woord. Bijzonder prominent waren de geschriften van de oude Griekse artsen en filosofen, evenals de oude teksten van de Ayurveda en de traditionele Chinese geneeskunde.

Sommige van diezelfde principes, zoals de heiligheid van de natuur en andere levensvormen, zijn ook gangbaar in veel inheemse culturen en zijn van generatie op generatie doorgegeven. In Aboriginal culturen, de langst bekende levende cultuur "worden mens en natuur, en natuur en cultuur, niet als gescheiden beschouwd, maar zijn ze met elkaar verstrengeld in allerlei relaties" (Weir, 2012). Op basis van haar jarenlange werk om de band tussen Aboriginals en het land (de natuur) te leren begrijpen, schreef wijlen antropologe Debbie Bird Rose dat mensen en de hele natuur bestaan als ecologische systemen die bestaan uit bewuste wezens die communiceren, handelen en reageren, en "uit eigenbelang en vrije wil dezelfde reeks inzichten aanhangen" (Rose, 1992).

In de loop van de westerse geschiedenis werden verschillende morele theorieën aangenomen door filosofen, die de perspectieven van hun tijd en plaats weerspiegelden. JS Mill stelde bijvoorbeeld dat het utilitarisme de weg was naar geluk en de vervulling van de samenleving als geheel. Kant, daarentegen, stelde deontologie voor, die dezelfde regels wil toepassen op iedereen, ongeacht de uitkomst, door middel van zijn "opperste principe[s] van moraliteit" (Amer, 2019).

In de praktijk hebben deze theorieën vaak tot tegenstrijdige oplossingen voor morele dilemma's geleid. Deze code probeert alle belangrijke principes die relevant zijn voor de therapeutische relatie samen te brengen, met elementen uit de oudheid, en probeert een samenhangend, rechtlijnig kompas te bieden als leidraad voor de aanpak, het gedrag, de waarden en de deugden die volgens de geschiedenis de dyadische relatie tussen gezondheidswerkers en hun patiënten of cliënten optimaliseren.

De moderne, westerse medische praktijk beweert autonomie centraal te stellen, waarbij de patiënt centraal staat in de besluitvorming. De vierde van de zeven principes van de grondwet van de Engelse National Health Service (NHS) stelt: "[De NHS] moet individuen ondersteunen om hun eigen gezondheid te bevorderen en te beheren. NHS-diensten moeten de behoeften en voorkeuren van patiënten, hun familie en hun verzorgers weerspiegelen en daarop worden afgestemd."

Helaas wordt dit basisprincipe in de hedendaagse reguliere medische praktijk vaak genegeerd. In plaats daarvan vindt u nog vaak de meer paternalistische benadering van vroeger, waarbij artsen beslissingen nemen namens hun patiënten (en optreden als "goden" in plaats van "gidsen"). Erger nog, er zijn ook veel gevallen waarin de opvattingen van gezondheidsautoriteiten, die vaak sterk beïnvloed zijn door farmaceutische belangen, de belangrijkste bepalende factor worden voor de medische aanpak. Een andere steeds vaker voorkomende eigenschap van de reguliere medische praktijk is de ontkoppeling - ontkoppeling tussen mensen en van de natuur - een trend die kan worden geaccentueerd door de moderne, 'ontkoppelde' levensstijl en de toenemende afhankelijkheid van technologie, waaronder digitale systemen en consulten op afstand.

Er is dringend behoefte aan een nieuw ethisch kader voor de medische praktijk. Een effectieve, veilige en duurzame klinische praktijk moet de fundamentele mensenrechten erkennen, de intrinsieke vrije wil van levende wezens, het belang van onze verbondenheid met andere mensen en onze natuurlijke omgeving, een niet-fysieke of spirituele dimensie, en het belang van de relatie of interactie tussen de zorgverlener en de patiënt of cliënt.

Met respect voor het mensenrecht op zelfbeschikking moet de behandelaar optreden als "gids" en niet als "god", in de wederkerige, zij het gedeeltelijk asymmetrische relatie waarin een betere gezondheid en, vaak een vergoeding, wordt geruild voor kennis, deskundigheid en vaardigheden, evenals andere waarden en karakterdeugden. Informatie en begeleiding van de behandelaar helpt de patiënt of cliënt om een weloverwogen beslissing te nemen, een die in overeenstemming is met zijn of haar specifieke opvattingen, waarden en voorkeuren.

De huidige ethische code respecteert de inherente spirituele aard van het individu en het gevoel van verbondenheid met een hogere bron. Zoals Seetharam (2013) suggereert, moet ethiek in de medische praktijk niet alleen een gedragscode zijn, maar ook een "spirituele verplichting". Moderne codes voor medische ethiek hebben doorgaans hun "goddelijke karakter" verloren (Kalokairinou, 2011) en deze code probeert dit gebrek aan evenwicht te herstellen, terwijl hij zowel cultureel als modaal agnostisch is.

>>> Zie het volledige rapport voor referenties.

>>> Bezoek covidzone.org voor onze volledige covid-inhoud van de coronaviruscrisis

>>> Als u nog niet bent ingeschreven voor de wekelijkse nieuwsbrief van ANH International, schrijf u dan nu gratis in via de knop SUBSCRIBE bovenaan onze website - of nog beter - word Pathfinder-lid en sluit u aan bij de ANH-Intl-stam om te profiteren van de voordelen die uniek zijn voor onze leden.

>> Voel je vrij om te herpubliceren - volg onze richtlijnen voor herpublicatie van Alliance for Natural Health International.

>>> Terug naar de homepage van ANH International