ANH Uitgelicht: Planeet in crisis - verder kijken dan klimaatverandering

Door Rob Verkerk PhD, oprichter, wetenschappelijk en uitvoerend directeur, ANH-Intl

"...onze huidige, door de mens veroorzaakte planetaire crisis wordt in de hand gewerkt door het misplaatste vertrouwen van de maatschappij in de technologie en een gebrek aan waardering voor, of veronachtzaming van, de kracht van de natuur om het evenwicht te herstellen - ongeacht de bron van de verstoring."  - Rob Verkerk PhD

Hebt u de neiging te kiezen voor kruiden of voedingssupplementen voordat u farmaceutische producten neemt om gezond te blijven?

Aangezien u dit op onze website leest, bent u waarschijnlijk al verkocht aan het idee van natuurlijke gezondheid. Ik speculeer er dus op dat uw antwoord op deze vraag waarschijnlijk een volmondig "ja" is.

Maar als u zoals veel gebruikers van voedingssupplementen bent, kan het zijn dat u nog niet verkocht bent aan het idee dat het natuurlijke, niet-menselijke milieu in een diepe crisis verkeert. Misschien hebt u het gevoel dat alle hype rond de klimaatverandering en de hachelijke toestand van onze planeet weer een list is om geglobaliseerde controlesystemen op te zetten die ons van onze rechten zullen beroven.

Een natuurlijke paradox

In dit stukje neem ik u mee op een soort persoonlijke reis, met perspectieven die ik in de afgelopen 40 jaar van mijn beroepsleven heb ontwikkeld, toen ik oplossingen probeerde te vinden voor enkele van de grootste uitdagingen op het gebied van milieu, landbouw en gezondheid van onze tijd. Ik zal ook een verhaal inweven over een recente ervaring in Mexico.

De laatste twee decennia ben ik door mijn werk met ANH op het gebied van natuurlijke gezondheid nieuwsgierig geworden naar het feit dat niet iedereen die zich inzet om natuurlijke gezondheid als steunpilaar voor zijn gezondheid en welzijn te gebruiken, zich ook ernstig zorgen maakt over de huidige toestand van het natuurlijke milieu. Ik zal proberen enkele van mijn gedachten te ontwarren over wat voor mij (maar duidelijk niet voor alle anderen) een paradox lijkt te zijn.

Met mijn eigen wereldbeschouwingsmatrix in gedachten, die ik vorige week al aanstipte, ben ik er vast van overtuigd dat wij aan de vooravond staan van een cataclysmisch omslagpunt in de niet-menselijke natuur, dat voor een groot deel bemiddeld wordt door het gedrag van slechts één soort - de onze. Waar ik niet achter sta, is deze planetaire crisis onder te brengen onder de enkele, algemene noemer van klimaatverandering.

Er zijn veel die-hard gebruikers van natuurlijke gezondheidssupplementen - voor wie ik veel respect heb en die ik als mijn vrienden beschouw - die denken dat het grootste deel van de hype rond klimaatverandering en een dreigende milieuramp onzin is. Zij zien het als een vehikel voor nog meer angstzaaierij en een constructie die voortkomt uit wetenschappelijke gegevens die gemanipuleerd worden door betaalde academici, bedrijven, regeringen en internationale agentschappen, die op hun beurt gecontroleerd worden door een globalistische, heersende elite. Het vehikel is in verschillende gedaanten verschenen, het opvallendst als Agenda 21 van de VN, nu vervangen door Agenda 2030, en natuurlijk de 17 Duurzame Ontwikkelingsdoelen (SDG's).

De bedoeling hiervan, zeggen de klimaatveranderingssceptici, is niet alleen om de bedrijven die het milieu en de samenleving verwoesten als redders te doen overkomen, terwijl zij hun SDG's nastreven, maar veeleer om de tot slaaf gemaakte massa's - ja, ons - steeds meer autonomie en controle te ontnemen. Terwijl de sociale, politieke, economische, technologische en milieucontrolesystemen steeds meer gecentraliseerd en gemondialiseerd worden, worden ons steeds meer fundamentele vrijheden ontzegd die, voor de ouderen onder ons, door onze ouders en grootouders met moeite veroverd zijn.

Het probleem met binaire

Ik zal hier niet beweren dat deze opvatting verkeerd is. Voornamelijk omdat dat zou impliceren dat ik alles eraan verkeerd vind, terwijl ik eigenlijk geloof dat elementen ervan op feiten berusten en juist zijn. In plaats daarvan wil ik de aandacht vestigen op de ernstige situatie waarin wij ons bevinden als de maatschappij alleen vereenvoudigde, binaire perspectieven blijft tolereren, waartoe wij steeds meer worden overgehaald en gedwongen door regeringen, de media en anderen die de aard en de kwaliteit van de informatie controleren. Het is bijvoorbeeld gemakkelijk om aan te nemen dat de huidige bewijzen van de stijging van het kooldioxidegehalte in de atmosfeer of de opwarming van de aarde ofwel volledig met menselijke activiteit te maken hebben, ofwel volledig deel uitmaken van een natuurlijke cyclus die op geen enkele manier door menselijke activiteit beïnvloed wordt. Het zou veel pertinenter zijn om te begrijpen hoeveel van deze processen door natuurlijke cycli worden aangedreven en hoeveel door menselijke (antropogene) activiteit.

De multidimensionale aard van de existentiële bedreigingen, van de huidige covid-19 pandemie, klimaatverandering en voedseltekorten, tot migraties en nu een oorlog in Oekraïne, heeft een perfecte storm doen ontstaan voor autoritarisme, tirannie en het opheffen van de individuele vrijheid en de vrijheid van meningsuiting.

Wij worden steeds meer gedwongen een bepaald verhaal te aanvaarden dat zowel de aard en de oorzaken van de problemen waarmee wij geconfronteerd worden, als de voorgestelde oplossingen bepaalt. Grijstinten worden vervangen door zwart en wit. Het verhaal wordt gebracht door gelikte, wereldwijde public relations en mediasystemen. Elk meningsverschil wordt snel getoetst aan het verhaal (dat gemakkelijk beschikbare feiten kan weglaten) en het onvermijdelijke gevolg is een polarisatie van de standpunten. Standpunten, en de boodschappers van die standpunten, die niet 100% overeenstemmen met het verhaal, worden gemarginaliseerd, gestigmatiseerd of tot zondebok gemaakt. Deze polarisatie genereert een pro-verhaal, "in-group", en een andersdenkende "out-group". Hoe Orwelliaans het ook moge zijn, deel uitmaken van de out-group betekent dat u steeds meer rechten en voorrechten worden ontzegd. U zult vroeg of laat het slachtoffer worden van de cancel-cultuur. Juist dit proces zet aan tot sociale instabiliteit, wat de machtsmakelaars steeds meer rechtvaardiging geeft om de bevolking gecentraliseerde controlesystemen op te leggen.

Laten we, met behulp van een analogie, ontleden waarom het zo problematisch is om gedwongen te worden tot een binaire kijk op de wereld. Als u 85% scoort op een schoolexamen of een universiteitsexamen, wordt u meestal beloond met een A* resultaat of een onderscheiding. Ik weet nog hoe ik me voelde toen ik in 1990 een onderscheiding kreeg voor mijn Masters-graad aan het Imperial College in Londen. Ik had echt het gevoel dat ik geslaagd was. Maar in een binaire wereld zou dit als een mislukking worden beschouwd, omdat ik niet de vereiste, perfecte score van 100% had gehaald. In een binaire wereld moet elke mening die niet 100% met de uwe overeenstemt, met volledige verwerping tegemoet gezien worden. Geen enkel deel van het argument, hoe rationeel het ook is, kan aanvaard worden. Verdere discussie met de drager van de afwijkende mening wordt gewoonlijk ook beëindigd. Zonder discussie worden mogelijkheden om uw eigen standpunten te verfijnen of te wijzigen ontzegd, zodat de voortgang van het denken over ingewikkelde zaken wordt afgeremd.

Of we het nu over covid-19 of over klimaatverandering hebben, de machthebbers hebben een verhaal bepaald en bepaald wat medische of wetenschappelijke misinformatie, desinformatie of malinformatie is (door het Amerikaanse ministerie van Binnenlandse Veiligheid nu afgekort tot MDM). De polarisatie is absoluut en alternatieve standpunten worden als waardeloos gedumpt, alleen maar omdat ze niet volledig samenvallen met het mainstreamverhaal.

Op vele andere gebieden van de samenleving hebben wij reeds lang de waarde erkend en gewaardeerd, zelfs wanneer er sprake is van afwijkingen of fouten. Neem nu enkele van de grootste muzikale live-uitvoeringen: wij tolereren ruimschoots eventuele uitglijders van een virtuoos, omdat wij zo graag het vertoon van genialiteit waarderen en hoe de muziek ons laat voelen. Wij geloven misschien zelfs dat de fouten authenticiteit toevoegen.  

Dus in plaats van te proberen vast te stellen welke van de vele heersende standpunten of theorieën waarschijnlijk de werkelijkheid weerspiegelen (een zeer moeilijke taak, gezien het moeras van grote wetenschappelijke onzekerheid dat ons omringt), heb ik in plaats daarvan geprobeerd om, buiten de grenzen van de klimaatverandering, de huidige milieuproblemen waarmee zowel onze planeet als onze soort te kampen hebben, in een nieuw kader te plaatsen. Een soort die de twijfelachtige eer heeft een zelfbenoemde hoeder van de planeet te zijn, maar ook verreweg de grootste veroorzaker van haar verwoesting.

Complexiteit levert vele grijstinten op

Veel van de grote uitdagingen waarmee wij te maken hebben, zijn nauw met elkaar verbonden. Om ze te ontwarren en op te lossen moeten eerst de aard en de complexe oorzaken van de problemen met een hoge graad van nauwkeurigheid worden vastgesteld.  

In Figuur 1 hieronder - die beschikbaar is als educatieve poster van hoge kwaliteit die u via onze speciale online winkel kunt kopen - hebben wij 56 verschillende factoren geïdentificeerd die verband houden met de milieucatastrofe die zich overal om ons heen voltrekt. Wij hebben met opzet de bijdragen van natuurlijke processen, zoals veranderingen in de ligging van de magnetische polen en zonnevlammen, weggelaten. Zelfs deze lijst van door de mens veroorzaakte factoren is onvolledig.

De factoren vallen in vijf verschillende groepen uiteen:

• Vernietiging en aantasting van habitats
• Biodiversiteit
• Klimaatverandering
• Vervuiling, en
• Menselijke uitdagingen

Desondanks heeft het grootste deel van het verhaal dat de mainstream media over de toestand van de niet-menselijke natuur ("het milieu") vertellen, betrekking op slechts één aspect - de klimaatverandering - waarvan ons wordt verteld dat die grotendeels wordt bemiddeld door de buitensporige wereldwijde uitstoot van broeikasgassen, bepaald als kooldioxide-equivalenten.

U zult zien dat wij in onze grafiek broeikasgassen hebben genoemd als een van de vele verschillende bronnen van vervuiling, waarvan deze in de eerste plaats het gevolg is van onze voortdurende afhankelijkheid van fossiele brandstoffen.

Figuur 1. Planeet in crisis - verder kijken dan de klimaatverandering in een wereld die op de rand van een milieucatastrofe staat. Deze exclusieve grafiek is te koop als educatieve poster van A2-formaat (mat of glanzend) in onze online winkel

Het lijdt geen twijfel dat door de mens veroorzaakte koolstofemissies een groot probleem zijn. Maar zij zijn lang niet het enige probleem. Het bereiken van een netto-nul-uitstoot tegen 2050 of eerder is evenzeer een zeer belangrijke doelstelling. Maar er zijn nog een heleboel andere factoren die wij ook moeten aanpakken, willen wij een cataclysmisch omslagpunt afwenden. En de oplossing voor buitensporige koolstofuitstoot, is niet alleen de uitstoot verminderen. Het gaat erom de capaciteit van de koolstofafvang te vergroten, wat ook niet alleen te maken heeft met nieuwerwetse technologieën voor koolstofafvang die weer een miljardenindustrie in het leven roepen. Het gaat er ook om meer koolstof op te vangen in levende, organische materie-rijke bodems en planten.

Dat is natuurlijk waar het bij regeneratieve of agro-ecologische landbouw om gaat, zoals die door onze collega's van Regeneration International, de Britse Soil Association en vele anderen wordt aangehangen.

Toch krijgt de regeneratieve landbouw weinig aandacht in termen van financiering, politieke steun en massamedia-aandacht in vergelijking met op technologie gebaseerde systemen van landbouwintensivering met hoge synthetische inputs. Daartoe behoren de toenemende druk op landbouwers om genetisch gemodificeerde en genetisch gemodificeerde gewassen te verbouwen, naast de massale toevoer van kunstmest, onkruidverdelgers, schimmelwerende middelen en insecticiden, die samen het vermogen van de landbouwgrond om koolstof uit de atmosfeer op te nemen, teniet doen. Ga maar na.   

Tol op de schildpadden 

Terwijl we vorige week in Mexico waren, hebben we samen met mijn co-directrice bij ANH-Intl, Meleni, het schiereiland Yucatan opnieuw bezocht. Wij waren voor het laatst in Tulum, de buitengewoon mooie kuststad die een grote zetel van de Maya beschaving was, in 2009. Voor natuurliefhebbers is een van de onvergetelijke spektakels het nestelen en uitbroeden van de zeeschildpadden (vooral de onechte en de groene schildpad) die over een maand of wat naar de kust komen om hun eieren te leggen.

Wij waren geschokt toen wij het verschil zagen in de stranden rond Tulum (Figuren 2 en 3), met grote stukken zeegras aangespoeld op wat vroeger ongerepte, witte koraalzandstranden waren, die een onvermijdelijk obstakel vormen voor de vrouwelijke schildpadden die de ongeveer 150 eieren willen leggen die zij elk seizoen afzetten. Meer nog, en dat is tragisch, vormt het zeegras een onbegaanbare barrière voor babyschildpadjes die in oktober of november naar zee willen terugkeren.

Plaat 2. Het strand van Tulum A) 2009, zonder zeegras B) 2022, met zeegras. Foto's door Meleni Aldridge.

Het sargassum zeegras is in steeds grotere hoeveelheden aangespoeld op de stranden van de westkust van Amerika, van Argentinië tot de VS. Het bestaat uit verschillende soorten zeewier (algen) en is afkomstig uit wat de Sargasso Zee werd genoemd, een enorm en groeiend gebied in het noorden van de Atlantische Oceaan, ten noorden en oosten van het Caribisch gebied, dat zich nu helemaal tot de kust van West-Afrika uitstrekt. Tot voor kort was de Sargassozee - de enige met name genoemde zee die niet door een kustlijn wordt begrensd - ongeveer even groot als de Verenigde Staten. Nu is zij ongeveer dubbel zo breed en wordt zij de Grote Atlantische Sargassogordel genoemd, die naar schatting ongeveer 9.000 km lang is en meer dan 20 miljoen ton biomassa bevat. Aan de kust van Yucatan in Mexico is het sargassum pas in 2015 aangekomen en het wordt elk jaar intenser, met december en januari als enige twee maanden waarin het sargassum misschien niet aanspoelt. Dit betekent dat het toerisme gedurende slechts twee van de twaalf maanden onder zware druk staat, waardoor het milieu nog meer onder druk komt te staan.

Plaat 3. Strand bij de Maya-ruïnes, Tulum (Zona Arqueologica de Tulum)A) 2009, uitzicht vanaf de ruïnes; B) 2009, hetzelfde strand met de beschermkooien voor de schildpaddennesten; C) 2022, uitzicht vanaf de ruïnes met de ophoping van zeegras en de belemmering voor zeeschildpadden. Foto's door Meleni Aldridge.

Oceanografen en sargassum-ecologen hebben steeds vastere theorieën ontwikkeld over de explosie van de sargassum-bloei. Zoals bij zovele hedendaagse uitdagingen is er niet slechts één oorzaak. Klimaatverandering is het kaartje dat door politici en de toeristenindustrie het vaakst wordt aangeprezen, maar dat verklaart slechts een deel van het probleem. Het helpt ook niet om oplossingen aan te wijzen.

Neem China. Het is de grootste bijdrager van koolstof aan de atmosfeer, dus moet daar politieke druk uitgeoefend worden om de kustecologie van Amerika te redden? Niet alleen zou de Chinese regering waarschijnlijk niet reageren, de broeikasgassen van China zijn maar een klein deel van het probleem. Ja, de opwarming van de aarde schijnt de stroming van de vier stromingen die een "gyre" vormen die de Sargasso Zee omgeeft, veranderd te hebben, en er zo toe bij te dragen dat er meer zeegras op de stranden aanspoelt, maar het is waarschijnlijk niet een primaire factor die de explosieve bloei veroorzaakt.

Elke zoektocht in de peer reviewed literatuur naar een plausibelere verklaring leidt naar een baanbrekend artikel van een groep oceanografen van de Florida Atlantic University, die hun bevindingen publiceerden in Natuur Mededelingen vorig jaar. In het document wordt gesuggereerd dat een van de hoofdoorzaken van de bloei de projectie is van stikstofrijk water uit de monding van de Amazone in Brazilië, veroorzaakt door ontbossing, intensivering van de landbouw en grote toevoer van kunstmest in het pas gecultiveerde Amazonebekken. Daar komen nog nitraten bij uit de riolering van de toegenomen verstedelijking langs de Midden- en Zuid-Amerikaanse kust en de bijdrage van bosbranden.

Politici in de regio proberen vaak de betekenis van de bloei te bagatelliseren, waarbij sommigen aanvoeren dat de zich uitbreidende biomassa een thuis creëert voor een overvloed aan zeeleven en vogels in de oceaan. De auteurs van het Natuur Mededelingen zijn voorzichtiger, en suggereren dat de zeegrasbloei "catastrofale gevolgen voor de kustecosystemen, de economie en de volksgezondheid."

Dit voorbeeld, met onze eigen ogen gezien als een minieme momentopname in ruimte en tijd, dient om ons te herinneren aan de complexe en onderling verbonden aard van de milieuproblemen waarmee wij te maken hebben, en aan de wetenschappelijke onzekerheid daaromtrent. Het is opmerkelijk dat wanneer de ecologische dynamiek zeer snel verschuift, een verschijnsel dat ACES wordt genoemd, wat staat voor Abrupt Changes in EcoSystems, aanpassing door andere organismen altijd veel moeilijker is, en de gevolgen kunnen nijpend zijn.

"Covidianen" en klimaatveranderingsfanatici

Zoals ik al eerder opmerkte, is er in deze steeds meer gepolariseerde wereld steeds minder tolerantie voor standpunten die afwijken van een geënsceneerd mainstream-verhaal dat gewoonlijk één overeengekomen definitie van elk probleem bevat, met een bijbehorende, meestal technologische, oplossing.

Met covid-19 werd het probleem voorgesteld als het opduiken van een zoönotisch virus waartegen de mens geen voorafgaand immuungeheugen had. De oplossing die men de mensen voorlegde, zonder mogelijkheid tot discussie, was om ons in onze huizen op te sluiten totdat een reeks versnelde synthetische biologische vaccins experimenteel op een wereldbevolking kon worden uitgerold. Er was geen gelegenheid om te testen of dit wel zou werken, en er waren een heleboel andere plausibele opties die openlijk van tafel werden gelaten.

Naarmate de tijd verstrijkt, lijkt het er steeds meer op dat het virus ontstaan is uit "gain-of-function" onderzoek, en dat "lockdowns" en synthetische biologische vaccins ofwel helemaal niet zo goed werkten als beloofd of beweerd werd, ofwel misschien zelfs meer kwaad dan goed hebben aangericht bij sommige bevolkingsgroepen, vooral de jongeren (hier en hier). En zelfs nu zijn wij waarschijnlijk nog niet uit de problemen, aangezien de kudde-immuniteit nog niet bereikt is en er nog steeds nieuwe, virulentere immuun-varianten kunnen opduiken.

Ondanks deze mislukkingen hebben sommige bedrijven en personen financieel enorme winsten geboekt dankzij covid-19 - vooral degenen die betrokken zijn bij vaccins, medische benodigdheden en technologie (zie hier en hier).

Net zoals "medische misinformatie" en "samenzweringstheorie" de belangrijkste instrumenten zijn geworden om iedereen te ontwapenen die probeert een tegenargument naar voren te brengen, wordt dezelfde aanpak gebruikt om degenen die betwisten wat de "godsdienst" aan het worden is van het mainstream, door de VN goedgekeurde klimaatveranderingsverhaal, buitenspel te zetten. Als u beweert dat menselijke ingrepen, vervuiling of vernietiging van habitats (Fig. 1) belangrijker zouden kunnen zijn dan het stimuleren van technologische innovatie met behulp van groene obligaties of bedrijven ertoe brengen hun koolstofuitstoot te verminderen, dan zult u waarschijnlijk door de in-group verstoten worden. U zult worden bestempeld als een desinformatiebron die de collectieve inspanningen om de klimaatverandering te beperken ondermijnt. U zult misschien zelfs in dezelfde outgroup terechtkomen als de voorvechters van fossiele brandstoffen.    

Laatste gedachten

Klimaatverandering en koolstofuitstoot zijn de vangkreet geworden voor alles wat er mis gaat in de niet-menselijke natuur, ondanks het feit dat wij weten dat de milieuproblemen waarmee de planeet Aarde te kampen heeft veel verder gaan dan een van deze beide complexe processen. Ja, wij zijn een vorm van leven op basis van koolstof - en ja, de industriële revolutie heeft ervoor gezorgd dat bijna alle beschavingen op onze planeet geïndustrialiseerd zijn. Zo is het web van het leven, alle biologische en ecologische processen zijn met elkaar verbonden, dus je kunt niet elk van de factoren en processen afzonderen en de manier waarop zij op elkaar inwerken negeren. Wanneer wij naar de biosfeer van de planeet Aarde kijken, kijken wij inderdaad naar een uiterst complex organisme, waarbij de Gaia-theorie van James Lovelock een nuttige lens is om onze moeilijke situatie en die van onze planeet te bekijken.  

Om een voorbeeld te geven: als u serieus werk zou willen maken van de oplossing van het sargassumprobleem in het Caraïbisch gebied en Midden- en Zuid-Amerika, zou u op eigen risico stikstof, fosfor, intensieve landbouw, ontbossing en verstedelijking negeren. Klimaatverandering en de koolstofcyclus geven ons gewoon geen voldoende brede lens om het probleem te bekijken, of oplossingen te bedenken. U zou ook een heel groot kunstje missen door te denken dat een hoogtechnologische oplossing uw beste optie is.

Wij horen dagelijks over klimaatverandering via de mainstream media, maar wij krijgen zelden te horen dat wij al midden in de zesde massa-extinctie zitten, wat weer een andere manier is om de hachelijke toestand van de planeet Aarde te bekijken. En omdat alles met elkaar samenhangt, ja, erkennen wij dat zelfs dit uitstervingsproces nog zal worden verergerd door de antropogene verstoring van de koolstofcyclus.

Mijns inziens is het nu onmogelijk om de veelvoudige markeringen om ons heen te negeren die erop wijzen dat de planeet in crisis is, en dat deze crisis zelf vanuit verschillende hoeken wordt aangewakkerd (Fig. 1).

Om er maar enkele te noemen: wij zijn nu getuige van een vrije val in de diversiteit van insecten, vogels en planten, en van een toenemende vervuiling en verontreiniging van bodem, waterwegen, oceanen en de atmosfeer. Als wij het etiket klimaatverandering gebruiken om deze opkomende catastrofe te beschrijven, die misschien beter omschreven kan worden als de zesde massa-extinctie - zoals David Attenborough verkoos te doen in zijn getuigenis, beperken wij onze mogelijkheden om de problemen waarvoor wij verantwoordelijk zijn, te verzachten.

Wij moeten erkennen dat onze huidige, door de mens veroorzaakte planetaire crisis in de hand wordt gewerkt door het misplaatste vertrouwen van de maatschappij in de technologie en een gebrek aan waardering voor, of veronachtzaming van, de kracht van de natuur om het evenwicht te herstellen - ongeacht de bron van de verstoring.

Hoewel men kan stellen dat er een morele verantwoordelijkheid is om een collectieve verantwoordelijkheid te nemen voor de problemen die de wereld om ons heen teistert, betekent dat niet dat wij de vrije wil van het individu hoeven te ontkennen. In feite is het de vrije wil, gekoppeld aan een gevoel van collectieve verantwoordelijkheid (iets dat iets heel anders is dan politiek "collectivisme"), die de mens in staat stelt zijn grootste capaciteiten voor goed en creativiteit tot uitdrukking te brengen. Zoals 4 miljard jaar planetaire geschiedenis doet vermoeden, heeft Gaia deze waarschijnlijk onder controle, maar alleen als wij haar de kans geven haar beste werk te doen. Elektrische voertuigen, 5G-technologie en in het lab gekweekt vlees kunnen een paar uitverkorenen veel geld opleveren, maar net als lockdowns en covid-19-vaccins moeten ze hun nut nog bewijzen bij het oplossen van onze planetaire crisis.

Als we betrouwbare oplossingen willen, hoeven we niet verder te zoeken dan Nature. U zou het moeilijk hebben om een betere staat van dienst te vinden.

14 dingen die u kunt doen om de natuur te helpen ondersteunen

>>> Lees het "exclusieve" gastartikel van Alexander Pohl: Pas op voor de grijze industriële wolf in "groene" vacht

>>> Alliance for Natural Health International herpubliceert richtlijnen

>>> Heeft dit artikel vragen bij u opgeroepen? Wist u dat onze ANH Pathfinder Leden een gratis maandelijkse Q&A krijgen als onderdeel van hun jaarlijks lidmaatschap? Waarom niet Doe met ons mee!

>>> Bezoek onze onlineshop om een exemplaar te kopen van onze Planeet in crisis" poster en nog veel meer!

Trots aangesloten bij: Genoeg Beweging Coalitie partner van: Wereldraad voor Gezondheid