Artykuł: Stan zapalny - gdy starszy wiek, współczesny świat i nasz układ odpornościowy sprzysięgają się przeciwko sobie

22 lutego 2024 r.

Data: 22 lutego 2024 r.

Treść Sekcje

  • Zapalenie - rodzaj, który (łatwo) nie ustępuje u osób starszych
  • Trudne, ale dalekie od niemożliwego do odwrócenia
  • Czynniki wywołujące stan zapalny
  • Nukleotydy i peptydy
  • Uwaga końcowa

Rob Verkerk, założyciel ANH, dyrektor wykonawczy i naukowy, ANH-Intl i ANH-USA

Co łączy osoby cierpiące na choroby serca, raka, otyłość, cukrzycę typu 2, zapalenie stawów, chorobę Alzheimera i większość innych chorób przewlekłych, które obecnie nękają społeczeństwo? Jaki stan, który najczęściej dotyka starsze grupy wiekowe, jest kluczową przyczyną tych chorób?

Odpowiedź na oba te pytania brzmi: stan zapalny. Nie chodzi o zdrowy, przejściowy proces zapalny generowany przez nasz układ odpornościowy, który ma miejsce za każdym razem, gdy obrażamy nasze tkanki lub narażamy się na działanie obcych drobnoustrojów lub czynników. Ten rodzaj zdrowej odpowiedzi zapalnej jest nie tylko niezbędny dla naszego przetrwania poprzez zwalczanie obcych drobnoustrojów i innych czynników, ale jest także częścią naszej naturalnej, leczniczej odpowiedzi, która często obejmuje naprawę uszkodzonych komórek i tkanek.

Zapalenie - rodzaj, który (łatwo) nie ustępuje u osób starszych

Tutaj mówimy o innym stanie, który nie był zamierzony przez naturę i do którego nie jesteśmy dobrze przystosowani. Stan ten jest uporczywym, ogólnoustrojowym, sterylnym stanem zapalnym niskiego stopnia i jeśli nie podejmiemy ostrożnych kroków, aby go uniknąć, nasila się wraz z wiekiem i stanowi podstawową przyczynę większości naszych zgonów. Dlatego też coraz częściej określa się go mianem inflammaging.

Uważa się go za sterylny, ponieważ nie jest napędzany przez żaden patogen. Jest również prozapalny i przyczynia się do utrzymującego się stresu oksydacyjnego - stanu zapalnego, w którym reaktywne formy tlenu nie są wystarczająco tłumione przez przeciwutleniacze w organizmie i sieją spustoszenie w błonach komórkowych, tkankach, a nawet DNA. Ale to nie wszystko. Cierpimy na utratę energii, ponieważ mitochondria, fabryki energii w naszych komórkach, nie działają tak dobrze, jak powinny i stają się mniejsze i mniej liczne. Tracimy lata życia, ponieważ stany zapalne powodują przedwczesne zaniki telomerów - końcowych nakładek na chromosomach, które kontrolują naszą długość życia. Oczyszczanie, na którym polegamy, aby pozbyć się toksycznych produktów przemiany materii - autofagia - zaczyna zawodzić, zwłaszcza jeśli jemy zbyt często. W rzeczywistości zaczyna się dziać cała masa niezbyt przyjemnych rzeczy, które sprawiają, że starsi ludzie są mniej funkcjonalni niż młodsi, które przyczyniają się do zwiększonego ryzyka chorób przewlekłych, a ostatecznie do naszej śmierci. Obszary te zostały niedawno zidentyfikowane jako 12 cech charakterystycznych starzenia się (patrz rys. 1 poniżej).

Rysunek 1.  Aktualne spojrzenie na cechy charakterystyczne starzenia się.

Źródło: López-Otín C, Blasco MA, Partridge L, Serrano M, Kroemer G. Hallmarks of aging: Rozszerzający się wszechświat. Komórka. 2023 Jan 19; 186(2): 243-278.

Ten rodzaj uporczywej reakcji zapalnej o niskim stopniu nasilenia nie występował lub występował bardzo rzadko u naszych przodków przed rewolucją przemysłową i jest napędzany przez nasz nowoczesny styl życia. Ponieważ wpływa ona na tak wiele różnych części i procesów w naszym ciele, nie ma magicznej, srebrnej kuli, która mogłaby to naprawić. W rzeczywistości, to właśnie nasza porażka w znalezieniu (lub przynajmniej znalezieniu konsensusu w sprawie) uniwersalnych rozwiązań dla ogólnoustrojowego stanu zapalnego niskiego stopnia jest jednym z głównych powodów, dla których jesteśmy tak nękani przez obecny zbiór zabójczych chorób, w tym chorób serca, raka i chorób metabolicznych, takich jak cukrzyca typu 2 i otyłość.  

Trudne, ale dalekie od niemożliwego do odwrócenia

Nie oznacza to, że nie ma rozwiązań. Istnieją, ale jak dotąd prawie wszystkie z nich leżą poza zdominowanym przez farmaceutyki głównym nurtem systemu medycznego. Oznacza to, że zdecydowana większość ludzi, w tym większość lekarzy głównego nurtu, po prostu o nich nie wie lub nie jest przygotowana do zaoferowania wymaganego wsparcia klinicznego lub porady.

Dlatego też cieszę się, że w tym tygodniu dołączę do czołowych lekarzy, praktyków i innych naukowców na konferencji organizowanej przez International College of Integrative Medicine (ICIM) w Nowym Orleanie, gdzie spędzimy 3 dni (od piątku do soboty) badając temat "zapalenia". Mówiąc dokładniej, termin ten odnosi się do obszaru bardzo aktywnych badań i zastosowań klinicznych, przynajmniej w kręgach medycyny integracyjnej, które zajmują się związanym z wiekiem, postępującym wzrostem przewlekłego stanu prozapalnego, który jest tak ściśle powiązany z chorobami XXI wieku - głównymi chorobami przewlekłymi i zabójczymi naszej ery.  

Czynniki wywołujące stan zapalny

Istnieje jeden element, który jest jednoznacznie akceptowany jako czynnik napędzający te procesy prozapalne, a jest nim nowoczesna, zachodnia dieta, a zwłaszcza to, co stało się znane jako Standardowa Dieta Amerykańska (SAD). Dieta SAD jest obecnie spożywana przez coraz większą liczbę ludzi na całym świecie, niezależnie od kultury. Podczas gdy rośnie również uznanie, nawet w kręgach medycznych głównego nurtu, że zdrowe wzorce żywieniowe, bogate w przeciwzapalne "fitoskładniki", w tym kolorowe pigmenty z różnych warzyw, grzybów, roślin i alg (np. wodorostów), są kluczem do odwrócenia stanu prozapalnego, takie diety są często postrzegane przez lekarzy głównego nurtu jako bardziej zapobiegawcze niż lecznicze. Innymi słowy, jeśli rozwinęła się już u Pana/Pani choroba związana ze stanem zapalnym, obecna wiedza medyczna mówi, że jest już za późno na stosowanie diety. Jest to pogląd, który został starannie ukształtowany przez interesy farmaceutyczne, zapewniając, że uwaga lekarzy i opinii publicznej przenosi się na dochodowe leki, a nie na zdrową żywność, z której Big Pharma nie może czerpać zysków.  

Pogląd ten jest jednak, szczerze mówiąc, błędny. Dowodem na to jest szybko rozwijająca się literatura (przykłady podane w poniższych hiperłączach) pokazująca, że określone przewlekłe stany lub choroby, począwszy od otyłości i cukrzycy typu 2, poprzez niektóre rodzaje raka (np. tutaj i tutaj) oraz choroby układu krążenia lub czynniki ryzyka (np. miażdżyca, nadciśnienie [wysokie ciśnienie krwi]), można zatrzymać lub odwrócić poprzez zmiany w diecie i stylu życia.

Oprócz roli składników diety jako środków przeciwzapalnych, coraz częściej uznaje się, że ilość i czas naszego jedzenia są kluczowe. Jednym z najwcześniejszych dowodów na to było odkrycie, że racjonowanie i późniejsze ograniczenie kalorii podczas II wojny światowej zmniejszyło częstość występowania chorób metabolicznych, takich jak nadciśnienie, choroby serca i cukrzyca. Mówiąc prościej, większość ludzi w uprzemysłowionym świecie je zbyt dużo, zbyt często i niewłaściwe rodzaje żywności.

Kolejne kluczowe odkrycie dotyczy kluczowej roli odpowiednich społeczności drobnoustrojów w naszych jelitach (mikrobiom jelitowy). Mikroby jelitowe (których liczba jest zbliżona, a nawet przewyższa liczbę ludzkich komórek w naszych ciałach) zależą od składników takich jak przeciwzapalne polifenole w diecie, a także maślan na styku błony śluzowej.

Polifenole dietetyczne o wysokiej masie cząsteczkowej, które znajdują się w wielu kolorowych warzywach i owocach, same w sobie nie są dobrze wchłaniane przez nasze jelita. Zamiast tego są one przekształcane przez mikrobiotę jelitową w korzystne, bioaktywne, przeciwzapalne metabolity. Mikrobiota jelitowa reguluje również stan zapalny w jelitach poprzez swoją rolę w przekształcaniu rozpuszczalnych włókien w krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe (maślan) w warstwie śluzówki jelita. U wielu osób, zwłaszcza tych spożywających wysoko przetworzoną, zachodnią dietę, poziom maślanu oraz spożycie błonnika i polifenoli w diecie są nieoptymalne lub niewystarczające.       

Jeśli chodzi o sposoby odżywiania, które mogą cofnąć zegar wieku biologicznego, ożywić mitochondria, zoptymalizować ekspresję genów i zmniejszyć ryzyko chorób przewlekłych, zwracamy Państwa uwagę na naszą książkę Reset Eating, która jest pełna informacji i przepisów.

Ale na tym nie koniec - na diecie. Zwalczanie stanów zapalnych wykracza poza pełnowartościową, zdrową dietę.

Na konferencji ICIM Inflammaging wielu z nas zajmie się konkretnymi kwestiami, które znajdują się w czołówce praktyki klinicznej i badań medycyny integracyjnej. Obejmuje to szereg dodatkowych, niefarmaceutycznych strategii zmniejszania stanu zapalnego lub cofania wieku biologicznego, w tym poprzez zastosowanie medycyny częstotliwościowej (dr William Pawluk), terapii ozonowej (dr Robert Rowen), melatoniny (dr Russel Reiter) oraz, z mojej strony, zastosowanie dwóch grup małych cząsteczek, które zapewniają duże efekty, a mianowicie dietetycznych nukleotydów i naturalnie występujących krótkich peptydów.

Nukleotydy i peptydy

Poniżej przedstawię Państwu zarys tego, o czym będę mówił w Nowym Orleanie. Nukleotydy są kluczowymi elementami budulcowymi kwasów nukleinowych RNA i DNA i składają się z 3 składników chemicznych: cukru rybozy, zasady azotowej (które tworzą 4-literowe kody DNA i RNA) oraz jednej lub więcej grup fosforanowych. Naturalnie występujące krótkie peptydy to fragmenty białek składające się z reszt od dwóch do zazwyczaj mniej niż 10 aminokwasów, połączonych wiązaniami peptydowymi, które są kluczowymi cząsteczkami sygnalizacyjnymi, które pośredniczą w ogromnym zakresie funkcji w ciałach zwierząt, w tym w naszym własnym.  

Nukleotydy i naturalnie występujące krótkie peptydy dostarczane w postaci suplementów diety lub żywności to mocne uderzenie, jeśli chodzi o zapobieganie lub odwracanie stanu zapalnego. Jednak ich zalety wciąż nie są powszechnie znane, nawet w świecie medycyny integracyjnej. Obie grupy są kluczowymi cząsteczkami, które mają fundamentalne znaczenie dla życia i pisaliśmy o nich niedawno (tutaj i tutaj).

Jeśli chodzi o nukleotydy w diecie, są one często uważane za warunkowo niezbędne składniki odżywcze, w tym we wczesnym okresie życia (stąd ich obecność w mleku matki, a obecnie dodawane w postaci syntetycznej do mieszanek dla niemowląt), podczas ciężkich infekcji lub wyzwań immunologicznych, w przypadku dysbiozy jelit oraz podczas i po bardzo intensywnej lub długotrwałej aktywności fizycznej. Powodem, dla którego potrzebujemy nukleotydów w naszej diecie w takich warunkach jest to, że niewielkie ilości wytwarzane w naszych ciałach (de novo syntezy) lub zebrane z rozpadu RNA i DNA w starych komórkach (poprzez tzw. szlak ratunkowy), są niewystarczające, aby zaspokoić potrzebę tworzenia nowych komórek z powodu bardzo szybkiego wzrostu, wymiany komórkowej lub znacznie zwiększonej aktywności układu odpornościowego.

U osób dorosłych nasz układ odpornościowy i nasze jelita to dwa obszary o największej rotacji komórkowej, a nukleotydy zapewniają niezbędne elementy budulcowe potrzebne do replikacji DNA i produkcji RNA w celu wspierania syntezy białek na różnych etapach cyklu komórkowego.  

>>> Czytaj Artykuł Roba Verkerka w sprawie warunkowej niezbędności nukleotydów w Food Magazine, 4 września 2020 r.

Jeśli mamy niedobór nukleotydów w okresach wysokiego zapotrzebowania (co obejmuje każdy okres długotrwałego lub przewlekłego stresu, czy to fizycznego, psychicznego czy immunologicznego), po prostu nie możemy wytworzyć wystarczającej liczby nowych komórek. Jeśli nie jesteśmy w stanie wytworzyć wystarczającej ilości komórek odpornościowych, nasz układ odpornościowy nie działa z pełną wydajnością. Jeśli nie możemy wytworzyć wystarczającej ilości nowych komórek w uszkodzonych jelitach, nie jesteśmy w stanie naprawić się wystarczająco szybko. Jeśli nie dostarczamy wystarczającej ilości nukleotydów do naszej mikroflory jelitowej, te ważne komensale nie mogą rozmnażać się wystarczająco szybko i nie mogą odpowiednio pracować dla naszej korzyści.     

Co fascynujące, w miarę jak dowiadujemy się więcej o nukleotydach dzięki nowym badaniom, okazuje się, że mają one jeszcze szerszy zakres korzyści niż tylko ułatwianie produkcji nowych komórek. Wśród ostatnich odkryć znajduje się ochronna rola nukleotydów przed rakiem (która może częściowo wynikać z umożliwienia prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego) oraz ich prawdopodobna rola w powstrzymywaniu, a nawet odwracaniu biologicznego starzenia się. Są to tematy, które omówię w mojej jutrzejszej prezentacji w Nowym Orleanie.

Krótkołańcuchowe peptydy mogą być małymi cząsteczkami składającymi się z 2 do zazwyczaj mniej niż 10 aminokwasów połączonych wiązaniami peptydowymi, ale pełnią w organizmie ogromną gamę funkcji. Jedną z najbardziej interesujących w odniesieniu do stanu zapalnego jest ich zdolność do zmniejszania tempa zanikania telomerów i uruchamiania komórek macierzystych, które są dwoma kluczowymi obszarami Świętego Graala przeciwstarzeniowego, na które, o ile nam wiadomo, nie działa żadna inna grupa związków.

Kłopot polega na tym, że Big Pharma jest na fali popularności peptydów - zdając sobie sprawę z tego, jak wiele można zrobić z tymi małymi cząsteczkami sygnalizacyjnymi. Pharma od dawna interesuje się właściwościami antybiotycznymi i przeciwdrobnoustrojowymi niektórych peptydów, ale obecnie bada ich zastosowanie w leczeniu chorób neurodegeneracyjnych i raka, a także ich zastosowanie w szczepionkach. Niektóre z przedsięwzięć badawczych farmacji okazały się katastrofalne w skutkach, ponieważ odbiegają od naturalnie występujących peptydów wytwarzanych w przyrodzie i w systemach zwierzęcych. 

Zainteresowanie firm farmaceutycznych i ich skaliste osiągnięcia w zakresie bezpieczeństwa małych peptydów stanowią wyzwanie dla tych z nas, którzy są zainteresowani ich stosowaniem w suplementach, co zawsze zapewni niższe koszty i bardziej powszechny dostęp. Jednym ze sposobów, w jaki już się to objawiło, jest umieszczenie 22 krótkich peptydów przez amerykańską Agencję Żywności i Leków (FDA) na "niegrzecznej liście" (kategoria 2 substancji masowych) problematycznych "leków" wytwarzanych przez apteki wieloskładnikowe. Jest całkowicie błędne, że większość z tych peptydów została dodana do tej listy na podstawie, jak twierdzi FDA, niewystarczających informacji na temat bezpieczeństwa lub obaw dotyczących bezpieczeństwa (immunogenność). Będziemy robić wszystko, co w naszej mocy za pośrednictwem naszego amerykańskiego ramienia, ANH-USA, aby walczyć o wykluczenie naturalnie występujących i złożonych peptydów z takich list, co może być wstępem FDA do zakwestionowania ich stosowania jako suplementów diety.     

Uwaga końcowa

Mamy nadzieję, że ten artykuł pomoże Państwu zrozumieć, jak ważne jest unikanie lub odwracanie utrzymującego się stanu zapalnego niskiego stopnia związanego ze starzeniem się, ponieważ jest to główny, ale cichy czynnik napędzający nasz obecny kryzys chorób przewlekłych. I jest prawie całkowicie ignorowany przez lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej pracujących w głównym nurcie społeczności medycznej.

Oznacza to, że odpowiedzialność spoczywa na nas, a obecnie tylko praktycy medycyny integracyjnej są w stanie zaoferować protokoły i rozwiązania. Z niecierpliwością czekamy na zaoferowanie niektórych z tych podejść i protokołów w kolejnym artykule za dwa tygodnie, korzystając z wkładu ekspertów dostarczonego na konferencji ICIM Inflammaging.

Proszę udostępnić ten artykuł swoim znajomym.

 

>>> Jeśli nie jest Pan jeszcze zapisany na cotygodniowy biuletyn ANH International, proszę zapisać się bezpłatnie, korzystając z przycisku SUBSCRIBE na górze naszej strony internetowej - lub jeszcze lepiej - zostać członkiem Pathfinder i dołączyć do plemienia ANH-Intl, aby korzystać z przywilejów wyjątkowych dla naszych członków.    

>> Zapraszamy do ponownej publikacji - wystarczy przestrzegać naszych wytycznych Alliance for Natural Health International dotyczących ponownej publikacji

>>> Wróć do strony głównej ANH International